Burada 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunun Ek-3 Maddesinde yer alan tabip, uzman tabip ve yan dal uzman tabiplerinin devlet hizmeti yükümlülükleri ile karşılaştıkları sorunlar cevaplanmaya çalışılmıştır.
1. Devlet Hizmeti Yükümlülüğü Nedir?
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na göre yurt içinde veya yurt dışında öğrenimlerini tamamlayarak tabip, uzman tabip ve yan dal uzmanlık eğitimini tamamlayarak uzman tabip unvanını kazananlar, her eğitimleri için ayrı ayrı olmak kaydı ile Sağlık Bakanlığı veya Sağlık Bakanlığınca uygun görülen Milli Savunma Bakanlığı ve diğer kuruluşlarda Devlet memuru veya ilgililerin talebi halinde 10.7.2003 tarihli ve 4924 sayılı Kanuna tâbi sözleşmeli sağlık personeli olarak Devlet hizmeti yapmakla yükümlüdürler.
2. Devlet Hizmeti Yükümlülüğü Ne Kadar Sürede Yapılır?
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında yer alan;
o Altıncı grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerlerinde 300,
o Beşinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile altıncı grup ilçe merkezlerinde 350,
o Dördüncü grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile beşinci grup ilçe merkezlerinde 400,
o Üçüncü grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile dördüncü grup ilçe merkezlerinde 450,
o İkinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile üçüncü grup ilçe merkezlerinde 500,
o Birinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile ikinci grup ilçe merkezlerinde 550,
o Birinci grup ilçe merkezlerinde 600 gün olarak yapılır.
DHY süresince hafta sonları ve resmî tatiller mecburi hizmet süresinden sayılmaktadır. Yıllık, mazeret ve hastalık izinleri mecburi hizmet süresine eklenmektedir.
İl-İlçe merkezleri ve kademelerini görmek için:
https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege
3. Devlet Hizmeti Yükümlülüğüne Hangi Zamanlar Başvuru Yapılır?
DHY iş ve işlemlerini Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü (YHGM) yürütmektedir. DHY kuraları ilgili ilan metni ve başvurular iki ayda bir YGHM sitesinde ilan edilmektedir.
4. Devlet Hizmeti Yükümlülüğüne Nasıl Başvuru Yapılır?
Tıp fakülteleri dekanlıkları ve eğitim hastaneleri baştabiplikleri mezun olan veya uzmanlık ve yan dal uzmanlık öğrenimini tamamlayan tabip ve uzman tabiplerin isim ve adreslerini on beş gün içinde Sağlık Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler. Diploma ve uzmanlık belgelerinin Sağlık Bakanlığınca tescil işlemlerini müteakip en geç iki ay içerisinde, Devlet hizmeti yükümlülüğü olan personel, atama yerleri ve atama işlemine ilişkin süreç internet sayfasında ilân edilir. İlgili ilanın içerisinden PBS üzerinden tercihler yapılır ve sonuçlar ilan edilir.
5. Genel Kura Nedir?
İlgili DHY kurasında yapılan tercihleri sonucunda yerleşemeyen kişiler için genel bir kura çekilir ve atamaları gerçekleştirilir.
6. Eş ve Mazeret Kurası Nedir?
Eş durumundan dolayı mecburi hizmetini eşlerinin bulunduğu ilde yapmak isteyenler için ilgili ilan metninde yer alan eşlerin Sağlık Bakanlığında çalışanlar için, eşi diğer kurumlarda çalışanlar için ve eşi başasistan veya asistan olanlar için gerekli belgeler belirtilmektedir. Sağlık mazeretinden ötürü başvurularda bulunanlardan ise rapor başvuru sahibine ait ise Bakanlık eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinden son 6 ay içinde alınmış sağlık kurulu raporunun aslı veya sağlık kurulu raporunun verildiği hastane tarafından onaylı örneği,
Sağlık kurulu raporu başvuru sahibinin eşine, annesine, babasına, bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına ve yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşine ait ise;
o Bakanlık eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinden son 6 ay içinde alınmış sağlık kurulu raporunun aslı veya sağlık kurulu raporunun verildiği hastane tarafından onaylı örneği,
o Bu kişilere ait T.C. Kimlik Numaraları ve yerleşim yeri bilgilerini içeren başvuran tarafından yazılmış beyan dilekçesi,
o Sağlık raporu sunulan kişi veya kişilerin, “Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Tarihli Yerleşim Yeri Bilgileri Raporu” (e-Devlet üzerinden alınabilir.),
o Vasilik kararının aslı veya onaylı örneği ve ilan metninde ek olarak bildirilen belgeler istenmektedir.
7. Kura Sonucu Sağlık Bakanlığı Dışında Bir Kuruma Atamam Gerçekleşti. Farkı Nedir?
Kura sonucunda Sağlık Bakanlığı dışında diğer kurumlara yerleşen tabip ve uzman tabiplerin atama işlemleri atandığı kurum tarafından gerçekleştirilir.
8. Sağlık Bakanlığı Dışında Atandığım Kurum Atama İşlemlerimi Gerçekleştirmedi/İptal Oldu Ne Yapmam Gerekir?
Kura sonucunda Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı için açılan münhal kadrolara yerleşenlerden çeşitli sebeplerle yerleştikleri kurum tarafından ataması yapılmayanların veya yalnızca erkek hekimlerin tercih edebileceği münhal kadrolara genel kura ile kadın hekimlerin yerleşmesi halinde bu kişilerin mağdur edilmemeleri ve sağlık hizmeti sunumunda aksamalara sebep olmaması için ilgili münhalin devamında / karşılığında açılmış olan Sağlık Bakanlığı münhallerine yerleşmiş sayılacaklardır. Bakanlığımızca atamaya esas gerekli işlemler tesis edildikten sonra tekrar kuraya alınmadan atamaları bu münhallere yapılacaktır.
9. Türk Silahlı Kuvvetlerinde Tıp, Tıpta Uzmanlık Veya Yan Dal Uzmanlık Öğrenimlerini Tamamladım. Devlet Hizmeti Yükümlüsü Sayılır Mıyım?
Türk Silahlı Kuvvetlerinde tıp, tıpta uzmanlık veya yan dal uzmanlık öğrenimlerini tamamlayanlar Devlet hizmeti yükümlülüğüne tâbi değildir. Ancak; Türk Silahlı Kuvvetlerinde iki yıl görev yapmadan ayrılanlara da bu madde hükümleri uygulanır.
10. DHY Sırasında Askerlik Görevimi Yerine Getirebilir Miyim? Askerlik Süresi Hizmet Süresinden Sayılır Mı? Yedek Subay Olarak Görev Yapmak Mecburi Hizmet Yerine Geçer Mi?
Askerlik hizmetinizi yapmak mecburi hizmetiniz sırasında mümkündür. Askerlik hizmet süreniz mecburi hizmet sürenizi etkilememektedir ancak Sağlık Bakanlığı ve Millî Savunma Bakanlığınca müştereken belirlenen yerlerde askerlik hizmetini yedek subay olarak yerine getirenler, Devlet hizmeti yükümlülüğünü tamamlamış sayılır.
11. Mecburi Görev Yerime Kaç Gün İçerisinde Gitmem Gerekir?
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 62. Maddesi uyarınca ilk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,
b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini, izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar.
Başka yerdeki bir göreve atananlardan yukarı maddelerdeki süre içinde hareket ederek belli yol süresi sonunda yeni görevlerine başlamayanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre daha verilebilir.
12. Mecburi Hizmetime Başlamazsam Ne Olur?
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 63. Maddesi uyarınca bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62’nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler.
13. Mecburi Hizmet Süresi Dolmadan İstifa Edince Ne Olur?
Mecburi hizmet süresini tamamlamadan görevden istifa edenler ya da istifa etmiş (müstafi) sayılanlar belirli süreyle yeniden memuriyete alınmazlar.
Bu süre istifa edenler için 6 ay, müstafi sayılanlar için ise 1 yıldır. Mecburi hizmet yükümlülüğü bitmeden istifa eden ya da müstafi sayılanlar anılan yükümlülüğü yerine getirmedikçe zorunlu hizmete tâbi mesleklerini icra edemezler.
14. Müstafi Ne Demek?
Devlet memurlarının görevlerinden ayrılmalarında belirli usullere uyulmaması sebebiyle kişinin istifa etmiş sayılmasına müstafi sayılmak denir. Devlet Memurları Yasasının 94. maddesinin ikinci fıkrasına göre çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Memurun görevden ayrılma isteğinin kabulünü ya da yerine gelecek kimsenin gelmesine kadar beklemesi gereken bir aylık süreyi beklemeksizin ayrılması durumunda müstafi sayılır.
15. Mecburi Hizmet Süresi Dolmadan İstifa Ettiğim veya Müstafi Sayıldıktan Sonra TUS’ta Sağlık Bakanlığına Bağlı Asistanlık Kadrolarına Atanabilir Miyim?
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun Ek 5’inci maddesinde geçen: “Tabipler, Devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan veya tamamlamadan ana dallarda uzmanlık eğitimi yapmak için asistanlık sınavlarına katılabilir ve uzmanlık eğitimine başlayabilirler. Ancak yan dalda veya birden fazla uzmanlık dalında eğitim yapmak üzere asistanlık sınavına girebilmek için Devlet hizmeti yükümlülüğünün tamamlanmasına 9 aydan daha az bir süre kalmış olması ve uzmanlık eğitimine başlanabilmesi için de Devlet hizmeti yükümlülüğünün tamamlanması şarttır.” İfadesi yer almaktadır.
16. Mecburi Hizmet Süresi Dolmadan İstifa Ettiğim veya Müstafi Sayıldıktan Sonra TUS’ta Üniversitelere Bağlı Asistanlık Kadrolarına Atanabilir Miyim?
İstifa ve müstafi sayılmak 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu içindir. Üniversitelere atamalar Yüksek Öğretim Kanunu’nun 50. Maddesi uyarınca yapılmaktadır. Herhangi bir kısıtlama görünmemektedir.
17. Mecburi Hizmet Süresince Sözleşmeli Aile Hekimi Olarak Görev Yapabilir Miyim?
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun ek-5 maddesinde yer alan: Devlet hizmeti yükümlülüğünü yapmakta olan personel, bulundukları ilde sözleşmeli aile hekimi olarak çalışabilirler veya ihtiyaç halinde aile hekimliği uygulamaları için görevlendirilebilirler. Bu personelin aile hekimliğinde geçen süreleri Devlet hizmeti yükümlülüğünden sayılır. Aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde bu uygulamadan kaynaklanan nedenlerle birinci basamak sağlık kuruluşlarında görev yapan Devlet hizmeti yükümlüsü personelin il içinde görev yeri değiştirilebilir.